Gezgin Güzergahları

Gezgin Güzergâhları (TravelTrails) Doğu Akdeniz'de 16. yüzyıldan 1830 tarihine kadar yolculuklar gerçekleştiren gezginlerin metinlerindeki zengin bilgi birikimini bir araya getirip sınıflandıran ve sergileyen bir veri tabanıdır. Sözkonusu gezginler arasında bulunan sanatçı, antikacı, arkeolog, diplomat, general, tacir, koleksiyoncu, doğa bilimcisi, rahip ve serüven meraklısı kişiler gezdikleri yerlerde rastladıkları şeylerle kendi kültürleri arasında kayda değer farklılıkları gözlemleyerek yazdıkları kitaplarda kaydetmişlerdir. Özel olarak ya da belli bir faaliyet çerçevesi içinde Doğu Akdeniz'deki insanları ve kültürlerini tanımak amacıyla gezen bu kişiler gezileri boyunca yeni düşünce tarzları, yeni ürünler ve değişik insanlarla karşılaşmışlardır. Gezgin edebiyatının biçimi çeşitlilik gösterir. Yakınlara mektuplar, üst rütbelilere raporlar, özel günlükler, sınırlı bir okur sayısına hitabeden baskılar, ve bunların yanısıra şehir, manzara, tarihî anıt ve insan görüntüleriyle bezenmiş muhteşem baskılar gezgin edebiyatını oluşturur.

İoannis Gennadios'un Londra'da oluşturmuş olduğu ve nadir kitaplar içeren gezgin edebiyatı koleksiyonu Gennadios Kütüphanesinin omurgasını teşkil etmekte. Gezgin/seyyah kitaplarında içerilen tüm tarih bilgilerinin sınıflanması yıllar önce kütüphane sahiplerinin kendi kullanımı için tarihçi Aliki Azvesta'nın emekleriyle başlamıştı. Ancak Kütüphanedeki malzemenin bir yandan çoğalması ve öte yandan bu malzemeye uzaktan ulaşım gereksinimi sonucu olarak Gennadios Kütüphanesi son zamanlarda Aikaterini Laskaridis Vakfı ile işbirliği içinde şimdiki projeye girişti.

Aikaterini Laskaridis Vakfı'nın zengin Tarih Kütüphanesi ve tarihçi Dr. Konstantinos Thanasakis'in katkılarıyla benzer projelerde bilirkişiliği, Gennadios Kütüphanesinin temel gezgin edebiyatı veri tabanının yeniden düzenlenmesini sağlamıştır. TravelTrails veri tabanı günümüz araştırmacılarının geniş bir kaynak çeşitliliği içinde gereksinimleri doğrultusunda aradıkları bilgilere ulaşımlarını sağlamaktadır. Kütüphane kitaplarının herbiri coğrafya kriterlerine uygun olarak her gezginin çağdaş Yunanistan ve Türkiye'de izlemiş olduğu güzergâhı içermektedir.

Şu anda sözkonusu veri tabanı 16. yüzyılda, hem sayısal olarak hem bilgi zenginliği açısından gezgin edebiyatının başlıca temsilcileri olan Britanyalı ve Fransız gezginlerin kitaplarını içermekte. 16. yüzyılda Alman İtalyan ve Hollandalı gezginlerin eserleri de aynı şekilde veri tabanına eklenecek ve bunları 17. ve 18. yüzyıl gezileri izleyecektir. İndekslemenin durduğu 1830 yılı Yunan devletinin kuruluşuna denk düşer. Bu tarihten sonra Balkanlar yöresinde yeni ilişki bağları ve yeni bir gezi/yolculuk potansiyeli baş göstermekte.

TravelTrails veri tabanı Gennadios Kütüphanesi ile Aikaterini Laskaridis Vakfı Tarih Kütüphanesinin kaynaklarına dayanmaktadır. Dijital biçimde olan metinler herkese açık olup Batı Avrupa ve Amerika kütüphanelerinde kişisel kullanım ya da araştırma ve inceleme amacıyla herkes tarafından serbestçe ulaşılabilir. Kâr amaçlı kullanımları yasaktır.